Wat er misgaat als verwachtingen in teams onuitgesproken blijven
Iedereen doet z’n best. Waarom loopt het dan toch vast?
Je werkt met professionals, jong en oud. Goede mensen, betrokken, niemand komt zijn bed uit om dingen ingewikkeld te maken. Toch loopt het soms stroef. Sommige mensen lijken altijd net te laat aan te haken, anderen nemen te veel hooi op hun vork. Deadlines schuiven. Gesprekken blijven aan de oppervlakte. Een afspraak wordt verkeerd begrepen. “Ik dacht dat jij dat zou oppakken.”
Misschien is het te druk. Of gewoon de tijd van het jaar. Dus we kijken het nog even aan. Maar ondertussen ontstaan er eilandjes in het team. Mensen raken vermoeid. Iemand valt uit. Iemand anders zegt op. Wat is er aan de hand?
Tekst gaat verder onder afbeelding
Verwachtingen in teams: stille stoorzender
We zoeken de oorzaak vaak in zichtbare dingen: een gebrekkige planning, te veel werk, te weinig mensen. Maar onder die oppervlakte ligt een fundamenteler probleem: een mismatch in verwachtingen. Over wat werk is. Over wat we van elkaar mogen vragen. Over wat je hoort te geven en wat je terug mag verwachten.
Die verwachtingen in teams zijn vaak impliciet. En juist dat maakt ze riskant. Je kunt er last van hebben, zonder dat je ze doorhebt.
Verwachtingen zijn vaak onuitgesproken
Samenwerken lijkt overzichtelijk. Taken verdelen, afstemmen, erop vertrouwen dat ieder zijn verantwoordelijkheid neemt. Maar mensen brengen hun eigen referentiekader mee: over autonomie, feedback, balans of betekenis.
Vaak ontbreken expliciete afspraken hierover. Daardoor ontstaan onuitgesproken verwachtingen, bijvoorbeeld over:
Hoe snel ben je bereikbaar?
Wanneer kun je nee zeggen?
Op welke manier geef je feedback?
In de praktijk lopen antwoorden op die vragen sterk uiteen. Zeker in teams met verschillen in generatie, ervaring of levensfase. Wat voor de één duidelijkheid is, voelt voor de ander als controle. Wat de één ervaart als ruimte, ervaart de ander als gebrek aan sturing.
En zolang die verschillen in verwachtingen onbesproken blijven, ontstaat wrijving. Of zelfs conflict in teams.
Frictie door generatieverschillen
Verwachtingen gaan niet alleen over werk. Ze gaan over waarden: over hoe mensen kijken naar verantwoordelijkheid, welzijn en leiderschap. Nieuwe generaties, zoals Gen Z, hebben hierin een andere standaard. Volgens Deloitte (2023) vindt bijna 90% van Gen Z en millennials zingeving, groei en mentale gezondheid cruciaal voor werktevredenheid. Maar praten over mentale gezondheid is nog lang niet vanzelfsprekend: bijna 3 op de 10¹ jongeren is bang dat hun manager hen anders behandelt als ze iets delen.
Oudere generaties zijn gevormd in een andere tijd. Werkdruk hoorde erbij. Emoties tonen werd vaak gezien als zwakte. Extra uren maken stond voor loyaliteit en feedback kwam van boven, niet van collega’s.
Wat voor de één vanzelfsprekend is (“gewoon even doorpakken”), voelt voor de ander als onveilig (“ik durf niet te zeggen dat het te veel is”).
Burn-out door botsende verwachtingen
Bij uitval wijzen we vaak naar werkdruk. Maar vaak gaat het dieper:
Geen ruimte voelen om grenzen aan te geven
Structureel niet gehoord worden
Steeds moeten kiezen tegen je waarden in
Volgens het CBS ervaart 1 op de 5² werknemers burn out klachten. Uit Deloitte-onderzoek blijkt dat 40% van Gen Z en 35% van de millennials³ zich vaak tot altijd gestresst voelt. Burn-out symptomen als uitputting, piekeren en slapeloosheid ontstaan niet plotseling. Ze bouwen zich op als de verwachtingen van een werknemer structureel blijven schuren met de werkomgeving.
Generaties als gespreksstarter
We zien het regelmatig: teams met goede mensen, die toch vermoeid raken. Niet door onwil, maar omdat het gesprek over verwachtingen, waarden en werkwijzen ontbreekt. Daarom gebruiken we generaties niet als hokjes, maar als haakje. Als gespreksstarter. Een manier om het te hebben over verwachtingen, communicatie en samenwerking.
De jongere collega die verlangt naar autonomie en de oudere collega die betrokkenheid toont door altijd aanwezig te zijn: ze willen allebei het beste voor het team. Maar zonder context geen wederzijds begrip.
Wil je bouwen aan een team dat energie geeft?
Verwachtingen die je niet uitspreekt, komen vroeg of laat toch boven tafel. Via spanning, frustratie, burn-out of verloop. Wil je bouwen aan een team dat energie geeft in plaats van energie kost?